Untitled Document

Vitaminler, mineraller

Bizim iki çeþit vitamin ve koruyucu kaynaðýmýz vardýr: Bunlarýn büyük bir bölümünü yediðimiz besinlerden karþýlarýz diðer bölümünü gerektiðinde eczanelerden vitamin haplarýndan alýrýz.
Doðal olarak besinlerden aldýðýmýz zengin vitamin ve koruyucular hiçbir kalýcý hasar býrakmazlar ve bu yaþamsal maddeleri içeren yiyecekler, bizim için en önemli koruyuculardýr. Her ne kadar b-12 vitamini bitki dünyasýnda çok nadir olsa da chorella adý verilen bir deniz yosununda bol miktarda bulunur ve süt ürünlerinde de bulunur. Mutfaðýnýz bu önemli vitamin ve koruyucular için bir depo olabilir:

* E Vitamini
* C Vitamini
* A Vitamini (Beta carotene)
* B Kompleks Vitaminleri:
* B-1 (Thiamin)
* B-6 (Pyridoxine)
* B-5 (Pantothenic asit)
* PABA (Para aminobenzoic asit)
* Selenyum
* Sülfür (Amino asit içerir)

Bunlar, buzdolabýnýzda yada mutfak dolabýnýzda bulabileceðiniz koruyuculardan bazýlarý. Þimdi hangi yiyeceklerde bize yararlý ne gibi koruyucular var, onlarý görelim:

E Vitamini:
Yüksek oranda doymamýþ yaðlý yiyecekler, E vitaminini tüketirler. (Doktorlarýn incinmelerin tedavisinde az yaðlý diyet önermesinin nedeni budur.) Yani ne kadar yað alýnýrsa o kadar E vitamini alýnmalý. (Doymamýþ yaðlar genellikle oda sýcaklýðýnda sývý olan yaðlardýr, dolayýsýyla bunlara sývý yað denilir.) E vitamini yaðda erir, yani bedende kalabilir. E vitamini donma sýrasýnda yok olacaðýndan ki bu vitamine gerek duyulduðunda taze sebze yemeniz önerilir.

E vitamini olan yiyecekler :
* Tam buðday
* Tam tahýllar (kahverengi pirinç, yulaf ezmesi, mýsýr ezmesi)
* Kuþkonmaz
* Ispanak
* Taze patates
* Þeker pancarý yapraklarý
* Þalgam yapraklarý
* Brüksel lahanasý
* Karnabahar

Bu sebzelerde bulunan E vitamini miktarý tümüyle sakla-ma zamaný, hazýrlama biçimi, yetiþtirme biçimi ve ekildikten sonra masa-nýza gelene deðin ne kadar ilaca maruz kaldýklarýyla orantýlýdýr. Bu vitamini içeren yiyecekleri yemeyi seviyorsanýz aldýðýnýz doymamýþ yaðlar E vitamini eksikliði yaratmazlar. Bir baþka deyiþle doymamýþ yaðlarýn azalttýðý E vitaminini bu sebzeler dengeler.

C Vitamini:
C vitamini yaðda çözülen bir koruyucudur. Bunun anlamý bu vitamini sýkça almanýz gerektiðidir. Bu güçlü koruyucu ýsýda ve oksijende etkin deðildir, onun için bu vitamini almanýn en iyi yolu çið yenebilen yiyeceklerdir. Taze olmasý daha da iyidir. Sebzeleri piþiriyorsanýz olabildiðince az su kullanýn.
C vitamini ayný zamanda sporcularda oluþan incinmelerin ve yaralanmalarýn daha iyi ve daha hýzlý iyileþmesine yardýmcý olur. C vitamininin ameliyat öncesi ve sonrasý alýnmasý çok önemlidir.
C vitamini vücutta ve besinlerde bulunan birçok kanser oluþ-turucu maddelerin oluþmasýný önler.

C Vitamini zengin besinler:
* Sitrik meyveler (portakal, ýspanak (çið), greyfurt, limon)
* Domates
* Çilek
* Brüksel lahanasý
* Yeþil biber (çið)
* Patates

Beta Carotene (A Vitamini):
Beta carotene'e A vitamini adý verilir, çünkü, o vücut tarafýndan aktif A vitaminine gereksinme oldukça güvenli bir ölçüde çevrilir. Beta carotene toksit olmadýðý için aþýrý dozda alýnsa da bir tehlike oluþturmaz. Ancak A vitamini aþýrý alýndýðýnda zehir etkisi oluþturur. Sinir sistemi ve dalakta hasar býrakabilir. Bir kaç ay, günde 50.000 ünite alýndýðý zaman ölüme bile neden olabilir.
Beta carotene bitki krallýðýndan gelir; A vitamini yalnýzca hayvansal besinlerde bulunur. Son çalýþmalar göstermiþtir ki beta carotene güçlü bir koruyucudur, hava kirliliðinin hasar yaratmasýný önlemede yardýmcýdýr ve ciðer kanserine yakalanma riskini azaltýr.
Birçok sebzede zengin miktarda beta carotene genelde turuncu, koyu yeþil ya da sarý renklerinden anlaþýlabilir. Bu koruyucu, yaðda çözüldüðünden vücut yeteri kadar bu maddeyi depolayabilir. Beta carotene, C vitamini ya da diðer suda çözülen koruyucular gibi piþme sýrasýnda hasara ve kayba uðramaz. Eðer birçok insan gibi siz de güneþ altýnda uzun süre kalýyorsanýz içiniz, rahat olsun: Son araþtýrmalarda beta carotene Güneþ'ten gelen ultra viole-B ýþýnýnýn tahrip edici ve yaþlandýrýcý etkisine karþý oldukça güçlü bir koruyucu olduðu görülmüþtür.

Beta Carotene zengin besinler
* Kabak hindiba (frenk salatasý)
* Havuç, kývýrcýk
* Tatlý patates
* Kýþ balkabaðý, þalgam ve þalgam yapraklarý
* Yaz balkabaðý, ýspanak
* Brokoli (bir cins küçük karnabahar), taze tropik meyve
* Domates

B Vitaminleri
Thiamin (B-1 vitamini), vücut enerjisinin açýða çýkmasýný saðlayan hayati bir maddedir. Protein, yað (fat), karbonhidrat ve alkolü denetleyen bazý enzim sistemleri için gereklidir. Dahasý, B-1 vitamini, kompleks sistemin bir parçasý olan sinir sistemi uyarýsýný vücuda göndermesine de yardým eder.
Alkollü içki içen sporcular besinlerden aldýklarýndan daha fazla B-1 vitaminine gereksinim duyarlar.
Koruyucular (vitamin ve diðerleri) ile zenginleþtirilmiþ besinler, alkolün yarattýðý toksit etkisine karþý etkili koruyucudurlar.

Thiamin (B-1 vitamini) zengin besinler:
* Baklagiller
* Ekmek (tam buðday ile piþmiþ)
* Yulaf ezmesi
* Brokoli
* Kabuklu pirinç
* Salatalýk
* Enginar
* Kuþkonmaz

Dikkat! Thiamin'i kaynatarak yok etmeyin. Thiamin suda çözülür, oksijen ile ataða geçer ve ýsý ile yok olur. Thiamin'i zengin yiyecekleri çið ya da buharda haþlanmýþ olarak yiyin. Sebzeler olana kadar piþmesi gereklidir (yani normalin üzerinde deðil). Thiamin bir çok ürüne B vitamini olarak eklenmiþtir.

Pyridoxine (B-6 vitamini)
B-6 vitamininin protein naklinde ve metabolik iþlemlerde birçok iþlevi vardýr. B-6, özellikle sporcularýn adale glycogen maddesini enerji üreten glukoza (kan þekerine) dönüþtürmesinde çok önemli bir rol oynar.
B-6 da suda çözülür bir maddedir. Iþýk ve ýsý ile yok olur. Onun için piþirmede ve saklamada C ve B-1 vitamininde gösterdiðiniz ayný özeni göstermelisiniz.
Bazý bilimsel veriler göstermiþtir ki B-6 vitamini, yüksek protein beslenme ile oluþabilen atardamar hasarý ve homocystinemia denilen hastalýða karþý etkin bir koruyucudur. Bu koruyucu etki B-6'nýn için-deki koruyucu özelliðindendir ve ayný zamanda bu vitamin, besinlerden ve hava yoluyla aldýðýmýz kimyasal maddelerin hasar verici etkisine karþý iyi bir koruyucudur.

B-6 vitamini zengin besinler:
* Yapraklý sebzeler * Tam buðday ve tahýllar
* Pýrasa yapraklarý, ýspanak * Baklagiller
* Muz
B-6 vitamini Protein metabolizmasýnda önemli bir rolü olan güçlü bir koruyucudur. O, aslýnda protein üreten amino asitlerin nak-lini yapar. Bu koruyucu vitamin de sporcular için ek olarak alýnmasý gereken bir vitamindir.

Paba (Para-aminobenzoic acid):
Paba, kan hücresi ve normal hücre zarlarýnýn zarar görmesini önleyen bir koruyucudur.
Paba B-6 ile birlikte sporcularýn aktif anlarýnda oksijeni çalan bazý anemi (kansýzlýk) hastalýklarý üzerinde etkisi vardýr. Paba olduk-ça iyi bilinen bir koruyucudur. Ten üzerine uygulandýðý zaman erken yaþlanmaya ve deri kanserine karþý bir koruyucudur.

Paba yönünden zengin besinler:
* Yapraklý sebzeler
* Baklagiller
* Bezelye
* Mercimek
* Patates

Paba, beta carotene (Bitkisel A vitamini) gibi, hava kirliliði ve güneþin ultraviyole ýþýnlarýna karþý bir koruyucudur.

Pantothenic asit:
Pantothenic asit adýný Yunanca bir sözcük olan "her yerde" sözcüðünden alýr; çünkü bu koruyucu B vitamini, her hücrede bulunur. Pantothenic asitin enerji üretiminde önemli bir rolü vardýr ve ayný zamanda stres önleyici bir vitamindir. Bilimsel araþtýrmalar sonucun-da, bu koruyucunun laboratuar hayvanlarý üzerinde yapýlan deney-lerde yaþam ortalamalarýnýn uzadýðý saptanmýþtýr.
Pantothenic asit, sporcularýn özellikle soðuk havalarda ve zor koþullarda kilit koruyucusudur.

Selenyum:
Selenyum mineral zerresidir (Bunun anlamý vücudun çok az miktarda ihtiyacý olur). Bu koruyucu, bazý kompleks enzimlerin formasyonu ile oluþur. E vitaminine yardýmcý önemli bir koruyucudur. Son olarak selenyum vücudumuzdaki hücreler için tehlikeli bakterilerin öldürmesinde yardým eder.
Selenyum batý beslenme tarzýnda fazla bulunmaz çünkü batýlý, yaþamýnda genelde beyaz un, beyaz pirinç gibi rafine yiyeceklerden hoþlanýr.
Selenyum yönünden zengin besinler:
* Tam tahýllar ve ezmeler
* Taze meyveler
* Taze sebzeler
* Sarýmsak
* Soðan

Selenyum içeren sebzelerin yetiþtikleri topraðýn içeriði, selenyum oranýna göre deðiþir.
Selenyum alan sporcular bilmelidirler ki aþýrý dozda selenyum toksit olabilir. Hatta vücut selenyuma çok az miktarlarda ihtiyacý olur. Bir çok sporcu, bu koruyucuyu yüksek rafineli gýdalardan alamazlar.

Amino Asitler:
Amino asitler, vücudumuzdaki ve aldýðýmýz besinlerdeki her proteinin bir koruyucu gibi fonksiyon göstermesini saðlayan moleküllerdir.

Madensel Tuzlar

Besinlerin içindeki tüm yararlý madenlere ve minerallere madensel tuz denir. Eksiklikleri hastalýklara neden olabilir.
Fosfor:
75 kg. aðýrlýðýndaki bir insan bedeninde ortalama 500 gr. fosfor bulunur. Fosfor bedene ve zihne güç verir. Kalsiyumun özümsenmesini saðlar.

Fosfor içeren besinler:
* Süt, peynir
* Buðdaygiller
* Fasulye, bakla
* Mercimek, nohut
* Patates

Kalsiyum:
Kemiklerin geliþmesini saðlar. Özellikle çocuklarýn bol miktarda kalsiyum almalarý gerekir.

Kalsiyum içeren besinler:
* Süt, peynir, yoðurt
* Havuç
* Domates
* Yeþil sebze (sütten daha fazla)
* Susam yaðý
* Fýndýk, fýstýk

Demir:
Kan yapar.

Demir yönünden zengin besinler:
* Buðdaygiller * Pirinç
* Baklagiller * Mercimek
* Patates * Taze sebze
* Havuç * Domates

Magnezyum:
Organizmanýn en fazla eylül ve þubat aylarý arasýndaki zaman diliminde bu madensel tuza gereksinimi vardýr. Gerilimi azaltýr. Cilt için yararlýdýr. Magnezyumlu besinler, kalsiyum içeren besinlerle birlikte alýnmamalýdýr, çünkü bu birlikte alýndýðýnda birbirlerinin etkilerini yani yararlarýný yok ederler.

Magnezyum olan besinler:
* Badem, fýstýk, fýndýk
* Kuru fasulye, nohut
* Mercimek
* Çikolata, kakao

Sodyum ve Potasyum:
Dokularýnýzý besler, canlý kalmasýný saðlar.

Sodyum: Potasyum:
* Sofra tuzu * Taze sebze ve meyve
* Kereviz
* Havuç
* Pýrasa

Kükürt:
Vitaminlerin özümlenmesini saðlar. Hücrelere canlýlýk, kadýn tenine parlaklýk verir.

Kükürtlü besinler:
* Süt
* Sarýmsak
* Maydanoz
* Mercimek
* Kuru fasulye
* Nohut
* Badem, fýndýk


	Vitaminler, mineraller Bizim iki çeþit vitamin ve koruyucu kaynaðýmýz vardýr: Bunlarýn büyük bir bölümünü yediðimiz besinlerden karþýlarýz diðer bölümünü gerektiðinde eczanelerden vitamin haplarýndan alýrýz. Doðal olarak besinlerden aldýðýmýz zengin vitamin ve koruyucular hiçbir kalýcý hasar býrakmazlar ve bu yaþamsal maddeleri içeren yiyecekler, bizim için en önemli koruyuculardýr. Her ne kadar b-12 vitamini bitki dünyasýnda çok nadir olsa da chorella adý verilen bir deniz yosununda bol miktarda bulunur ve süt ürünlerinde de bulunur. Mutfaðýnýz bu önemli vitamin ve koruyucular için bir depo olabilir: * E Vitamini * C Vitamini * A Vitamini (Beta carotene) * B Kompleks Vitaminleri: * B-1 (Thiamin) * B-6 (Pyridoxine) * B-5 (Pantothenic asit) * PABA (Para aminobenzoic asit) * Selenyum * Sülfür (Amino asit içerir) Bunlar, buzdolabýnýzda yada mutfak dolabýnýzda bulabileceðiniz koruyuculardan bazýlarý. Þimdi hangi yiyeceklerde bize yararlý ne gibi koruyucular var, onlarý görelim: E Vitamini: Yüksek oranda doymamýþ yaðlý yiyecekler, E vitaminini tüketirler. (Doktorlarýn incinmelerin tedavisinde az yaðlý diyet önermesinin nedeni budur.) Yani ne kadar yað alýnýrsa o kadar E vitamini alýnmalý. (Doymamýþ yaðlar genellikle oda sýcaklýðýnda sývý olan yaðlardýr, dolayýsýyla bunlara sývý yað denilir.) E vitamini yaðda erir, yani bedende kalabilir. E vitamini donma sýrasýnda yok olacaðýndan ki bu vitamine gerek duyulduðunda taze sebze yemeniz önerilir. E vitamini olan yiyecekler : * Tam buðday * Tam tahýllar (kahverengi pirinç, yulaf ezmesi, mýsýr ezmesi) * Kuþkonmaz * Ispanak * Taze patates * Þeker pancarý yapraklarý * Þalgam yapraklarý * Brüksel lahanasý * Karnabahar Bu sebzelerde bulunan E vitamini miktarý tümüyle sakla-ma zamaný, hazýrlama biçimi, yetiþtirme biçimi ve ekildikten sonra masa-nýza gelene deðin ne kadar ilaca maruz kaldýklarýyla orantýlýdýr. Bu vitamini içeren yiyecekleri yemeyi seviyorsanýz aldýðýnýz doymamýþ yaðlar E vitamini eksikliði yaratmazlar. Bir baþka deyiþle doymamýþ yaðlarýn azalttýðý E vitaminini bu sebzeler dengeler. C Vitamini: C vitamini yaðda çözülen bir koruyucudur. Bunun anlamý bu vitamini sýkça almanýz gerektiðidir. Bu güçlü koruyucu ýsýda ve oksijende etkin deðildir, onun için bu vitamini almanýn en iyi yolu çið yenebilen yiyeceklerdir. Taze olmasý daha da iyidir. Sebzeleri piþiriyorsanýz olabildiðince az su kullanýn. C vitamini ayný zamanda sporcularda oluþan incinmelerin ve yaralanmalarýn daha iyi ve daha hýzlý iyileþmesine yardýmcý olur. C vitamininin ameliyat öncesi ve sonrasý alýnmasý çok önemlidir. C vitamini vücutta ve besinlerde bulunan birçok kanser oluþ-turucu maddelerin oluþmasýný önler. C Vitamini zengin besinler: * Sitrik meyveler (portakal, ýspanak (çið), greyfurt, limon) * Domates * Çilek * Brüksel lahanasý * Yeþil biber (çið) * Patates Beta Carotene (A Vitamini): Beta carotene'e A vitamini adý verilir, çünkü, o vücut tarafýndan aktif A vitaminine gereksinme oldukça güvenli bir ölçüde çevrilir. Beta carotene toksit olmadýðý için aþýrý dozda alýnsa da bir tehlike oluþturmaz. Ancak A vitamini aþýrý alýndýðýnda zehir etkisi oluþturur. Sinir sistemi ve dalakta hasar býrakabilir. Bir kaç ay, günde 50.000 ünite alýndýðý zaman ölüme bile neden olabilir. Beta carotene bitki krallýðýndan gelir; A vitamini yalnýzca hayvansal besinlerde bulunur. Son çalýþmalar göstermiþtir ki beta carotene güçlü bir koruyucudur, hava kirliliðinin hasar yaratmasýný önlemede yardýmcýdýr ve ciðer kanserine yakalanma riskini azaltýr. Birçok sebzede zengin miktarda beta carotene genelde turuncu, koyu yeþil ya da sarý renklerinden anlaþýlabilir. Bu koruyucu, yaðda çözüldüðünden vücut yeteri kadar bu maddeyi depolayabilir. Beta carotene, C vitamini ya da diðer suda çözülen koruyucular gibi piþme sýrasýnda hasara ve kayba uðramaz. Eðer birçok insan gibi siz de güneþ altýnda uzun süre kalýyorsanýz içiniz, rahat olsun: Son araþtýrmalarda beta carotene Güneþ'ten gelen ultra viole-B ýþýnýnýn tahrip edici ve yaþlandýrýcý etkisine karþý oldukça güçlü bir koruyucu olduðu görülmüþtür. Beta Carotene zengin besinler * Kabak hindiba (frenk salatasý) * Havuç, kývýrcýk * Tatlý patates * Kýþ balkabaðý, þalgam ve þalgam yapraklarý * Yaz balkabaðý, ýspanak * Brokoli (bir cins küçük karnabahar), taze tropik meyve * Domates B Vitaminleri Thiamin (B-1 vitamini), vücut enerjisinin açýða çýkmasýný saðlayan hayati bir maddedir. Protein, yað (fat), karbonhidrat ve alkolü denetleyen bazý enzim sistemleri için gereklidir. Dahasý, B-1 vitamini, kompleks sistemin bir parçasý olan sinir sistemi uyarýsýný vücuda göndermesine de yardým eder. Alkollü içki içen sporcular besinlerden aldýklarýndan daha fazla B-1 vitaminine gereksinim duyarlar. Koruyucular (vitamin ve diðerleri) ile zenginleþtirilmiþ besinler, alkolün yarattýðý toksit etkisine karþý etkili koruyucudurlar. Thiamin (B-1 vitamini) zengin besinler: * Baklagiller * Ekmek (tam buðday ile piþmiþ) * Yulaf ezmesi * Brokoli * Kabuklu pirinç * Salatalýk * Enginar * Kuþkonmaz Dikkat! Thiamin'i kaynatarak yok etmeyin. Thiamin suda çözülür, oksijen ile ataða geçer ve ýsý ile yok olur. Thiamin'i zengin yiyecekleri çið ya da buharda haþlanmýþ olarak yiyin. Sebzeler olana kadar piþmesi gereklidir (yani normalin üzerinde deðil). Thiamin bir çok ürüne B vitamini olarak eklenmiþtir. Pyridoxine (B-6 vitamini) B-6 vitamininin protein naklinde ve metabolik iþlemlerde birçok iþlevi vardýr. B-6, özellikle sporcularýn adale glycogen maddesini enerji üreten glukoza (kan þekerine) dönüþtürmesinde çok önemli bir rol oynar. B-6 da suda çözülür bir maddedir. Iþýk ve ýsý ile yok olur. Onun için piþirmede ve saklamada C ve B-1 vitamininde gösterdiðiniz ayný özeni göstermelisiniz. Bazý bilimsel veriler göstermiþtir ki B-6 vitamini, yüksek protein beslenme ile oluþabilen atardamar hasarý ve homocystinemia denilen hastalýða karþý etkin bir koruyucudur. Bu koruyucu etki B-6'nýn için-deki koruyucu özelliðindendir ve ayný zamanda bu vitamin, besinlerden ve hava yoluyla aldýðýmýz kimyasal maddelerin hasar verici etkisine karþý iyi bir koruyucudur. B-6 vitamini zengin besinler: * Yapraklý sebzeler * Tam buðday ve tahýllar * Pýrasa yapraklarý, ýspanak * Baklagiller * Muz B-6 vitamini Protein metabolizmasýnda önemli bir rolü olan güçlü bir koruyucudur. O, aslýnda protein üreten amino asitlerin nak-lini yapar. Bu koruyucu vitamin de sporcular için ek olarak alýnmasý gereken bir vitamindir. Paba (Para-aminobenzoic acid): Paba, kan hücresi ve normal hücre zarlarýnýn zarar görmesini önleyen bir koruyucudur. Paba B-6 ile birlikte sporcularýn aktif anlarýnda oksijeni çalan bazý anemi (kansýzlýk) hastalýklarý üzerinde etkisi vardýr. Paba olduk-ça iyi bilinen bir koruyucudur. Ten üzerine uygulandýðý zaman erken yaþlanmaya ve deri kanserine karþý bir koruyucudur. Paba yönünden zengin besinler: * Yapraklý sebzeler * Baklagiller * Bezelye * Mercimek * Patates Paba, beta carotene (Bitkisel A vitamini) gibi, hava kirliliði ve güneþin ultraviyole ýþýnlarýna karþý bir koruyucudur. Pantothenic asit: Pantothenic asit adýný Yunanca bir sözcük olan "her yerde" sözcüðünden alýr; çünkü bu koruyucu B vitamini, her hücrede bulunur. Pantothenic asitin enerji üretiminde önemli bir rolü vardýr ve ayný zamanda stres önleyici bir vitamindir. Bilimsel araþtýrmalar sonucun-da, bu koruyucunun laboratuar hayvanlarý üzerinde yapýlan deney-lerde yaþam ortalamalarýnýn uzadýðý saptanmýþtýr. Pantothenic asit, sporcularýn özellikle soðuk havalarda ve zor koþullarda kilit koruyucusudur. Selenyum: Selenyum mineral zerresidir (Bunun anlamý vücudun çok az miktarda ihtiyacý olur). Bu koruyucu, bazý kompleks enzimlerin formasyonu ile oluþur. E vitaminine yardýmcý önemli bir koruyucudur. Son olarak selenyum vücudumuzdaki hücreler için tehlikeli bakterilerin öldürmesinde yardým eder. Selenyum batý beslenme tarzýnda fazla bulunmaz çünkü batýlý, yaþamýnda genelde beyaz un, beyaz pirinç gibi rafine yiyeceklerden hoþlanýr. Selenyum yönünden zengin besinler: * Tam tahýllar ve ezmeler * Taze meyveler * Taze sebzeler * Sarýmsak * Soðan Selenyum içeren sebzelerin yetiþtikleri topraðýn içeriði, selenyum oranýna göre deðiþir. Selenyum alan sporcular bilmelidirler ki aþýrý dozda selenyum toksit olabilir. Hatta vücut selenyuma çok az miktarlarda ihtiyacý olur. Bir çok sporcu, bu koruyucuyu yüksek rafineli gýdalardan alamazlar. Amino Asitler: Amino asitler, vücudumuzdaki ve aldýðýmýz besinlerdeki her proteinin bir koruyucu gibi fonksiyon göstermesini saðlayan moleküllerdir. Madensel Tuzlar Besinlerin içindeki tüm yararlý madenlere ve minerallere madensel tuz denir. Eksiklikleri hastalýklara neden olabilir. Fosfor: 75 kg. aðýrlýðýndaki bir insan bedeninde ortalama 500 gr. fosfor bulunur. Fosfor bedene ve zihne güç verir. Kalsiyumun özümsenmesini saðlar. Fosfor içeren besinler: * Süt, peynir * Buðdaygiller * Fasulye, bakla * Mercimek, nohut * Patates Kalsiyum: Kemiklerin geliþmesini saðlar. Özellikle çocuklarýn bol miktarda kalsiyum almalarý gerekir. Kalsiyum içeren besinler: * Süt, peynir, yoðurt * Havuç * Domates * Yeþil sebze (sütten daha fazla) * Susam yaðý * Fýndýk, fýstýk Demir: Kan yapar. Demir yönünden zengin besinler: * Buðdaygiller * Pirinç * Baklagiller * Mercimek * Patates * Taze sebze * Havuç * Domates Magnezyum: Organizmanýn en fazla eylül ve þubat aylarý arasýndaki zaman diliminde bu madensel tuza gereksinimi vardýr. Gerilimi azaltýr. Cilt için yararlýdýr. Magnezyumlu besinler, kalsiyum içeren besinlerle birlikte alýnmamalýdýr, çünkü bu birlikte alýndýðýnda birbirlerinin etkilerini yani yararlarýný yok ederler. Magnezyum olan besinler: * Badem, fýstýk, fýndýk * Kuru fasulye, nohut * Mercimek * Çikolata, kakao Sodyum ve Potasyum: Dokularýnýzý besler, canlý kalmasýný saðlar. Sodyum: Potasyum: * Sofra tuzu * Taze sebze ve meyve * Kereviz * Havuç * Pýrasa Kükürt: Vitaminlerin özümlenmesini saðlar. Hücrelere canlýlýk, kadýn tenine parlaklýk verir. Kükürtlü besinler: * Süt * Sarýmsak * Maydanoz * Mercimek * Kuru fasulye * Nohut * Badem, fýndýk