ABD deki bir çok vejetaryen derneklerinden
kurucusu Profesör Dr. Alex Hershaft olan "Farm animal reform movement"
adlı derneğin 1980 yılında hazırlamış olduğu bilimsel bir raporu:
Dengeli ve sağlıklı beslenme ile
kalp hastalıkları, kanser ve diğer öldürücü hastalıkların sonucu olan
ölümlerin, önemli bir ölçüde azaldığı bilinir. Sağlıklı beslenme aynı
zamanda bir çok hastalığın verdiği ağrı ve acıların azalmasına da neden
olur. İlaç masrafları azalır ve üretkenlik artar. Bu tür bir vejetaryen
beslenmede sebzeler, tahıllar ve meyveler kullanılır. Et ve diğer hayvansal
yağlı besinler ve alkol kullanılmaz. Rafine karbonhidratlar önerilmez.
Bu tür bir diyetin olmaması bizim diğer kritik problemlerimizi nasıl
etkiler? Toprak, orman, su, enerji ve diğer yaşamsal kaynakların kayıplarına
neden olur. Erozyona hatta dünyamızın yaşamının tehlikeye girmesine
yol açar.
Toprak:
Hayvan üretimi için 48 eyaletin yüzölçümünün %60'ı kullanılıyor.
Bir sığır üretimi ile 250 kilo et sağlanır ve bunun için ortalama yılda
40 dönüm arazi gereklidir. Bunun 36'sı sığırın otlaması için, 4'ü otlağı,
sulağı ve yetiştirilmesi içindir. Fakat bunu yerine 25 litre hacmindeki
aynı değerde kalori veren mısır için yalnızca ¼ dönüm toprak gereklidir.
Başka bir deyişle 1/160 oranda toprağa gereksinimi vardır.
Hayvan üretmek için tarıma elverişli toprağı yoğun olarak sömürmemiz
sonucu oluşan, üst tabakadaki humusun erozyona uğramasından biz sorumluyuz.
Hayvan üretimi doğanın büyük bir bölümünün tahrip olmasına neden olur.
Ormanların satın alınıp değişik amaçlarla kullanılması, hayvan üretim
çiftlikleri ve yağmacıların avlanması ve zehirlemesi ile doğa tahrip
olmaktadır.
Su:
Hayvan üretimi ve rafine karbonhidratlar için ülke suyunun %75'i kullanılıyor.
Hayvan üretimi ile bir çok eriyik maddeler oluşur, oksijen ve yararlı
maddeler azalır, suya çok miktarda toksit maddeler karışır. Başka bir
deyimle hayvan üretimi su kirliliğinin üçte ikisini oluşturur.
Enerji ve Mineraller:
Hayvanların ya da hayvansal yağların üretimi, işlenmesi, saklanması
ve hazırlanması 17 quad tüketir [soğutma birimi (17x1015 Btu)], Bu,
toplam ülke enerjisinin %20'sidir (odun, ısı enerjisi dahil).
Hayvan üretimi ve ürünlerinin işlenmesi ülke genelinde tüketilen fosfat,
potas ve kalayın %80'inin, alüminyumun %22'sinin ve çelik, bakır, kurşun
ve kireç taşının %10'unun tüketilmesine neden olur.
Ekonomi:
Hayvan üretiminin tekelleşmesi, otomatik sistemlerde üretil-mesi, binlerce
küçük çiftçinin işsiz kalmasına neden olmuştur.
Hayvan ve rafine karbonhidrat tüketimi aile (2.8 kişi) başına yıllık
harcama 7.000$ artar. Bunun 2.700$'ı yiyecek için, 1.600$'ı özel alınan
ilaçlar ve doktor için, 1.000$'ı vergi (devletin tıbbi vergisi, beslenme,
çiftlik sübvansiyonu yani devletten alınan çiftlik yardımı ve diğer
uygun programlar) 1.300$'ı ev için (kereste, arsa ve diğer şeylerin
artan farkları için) ve 400$'ı evle ilgili şeyler için (ısınma, yakıt
farkları ve soğutma için)
Hayvan üretimi ve rafine karbonhidratların üretimi ve tüketimi yiyecek
maddesi, ilaçlar, suni gübre vs., petrol, orman ürünleri, paketleme
malzemeleri, üretim çiftliklerindeki makineler ve diğer çeşitli maddelerin
ithaline neden olmaktadır. Bu yılda 45 milyar dolarlık ithalat demektir
ve tarımsal ürünlerdeki ihracat ile eş değerdedir.
Ahlak:
Hayvan üretimi ve rafine karbonhidrat üretiminin ülkenin tahılının,
baklagiller kaynaklarının %90'ını tüketir. Oysa tüketilen bu miktar
Asya ve Afrika'da açlıktan ölen 800 milyon insanı kurtarabilir.
Hayvan ürünleri için yılda 5 milyara yakın hayvan katledilmekte ve kesilmektedir.
Bu kişi başına 20 hayvan demektir ki bu, laboratuarlarda, kedi, köpek
ağıllarında ve doğada öldürülen hayvan sayısının 25 katıdır.
Şimdi de vejetaryenliği sağlık
ve tıp açısından biraz inceleyelim.
Birleşik devletlerdeki yıllık ölüm ortalamalarının %7.7'si kaza, intihar
ve cinayet, %6.8'i solunum yetmezliği ve az rastlanan hastalıklar, %13'ü
diğer ölümcül hastalıklar. Fakat %67.6'sı yani 1.5 milyon Amerikalı
üç çeşit hastalıktan yaşamlarını kaybetmişlerdir; kalp hastalıkları,
kanser ve kalp krizi. Diğer %5.3'ü yani 120 bin kişi diyete bağlı hastalıklardan
hayatlarını kaybetmişlerdir. Özellikle bu hastalıklarla ilgili tek dikkat
edilmesi gereken yiyecek maddesi et ve hayvansal yağlardır. Diğer daha
az önem taşıyan maddeler şeker ve rafine karbonhidratlar, tuz ve bazı
katkı maddeleridir.
Birincil derecede ölümcül olan kalp hastalıklarında yılda 725.000'a
yakın Amerikalı ölmektedir. Et yiyenlerdeki risk faktörü vejetaryenlere
göre üç kat daha fazladır. Özellikle et ve hayvansal gıdalarda bulunan
doymuş yağ ve kollestrol tüketimi, kalbe kan pompalayan atardamarın
duvarlarını daraltıp sonunda tümüyle tıkanarak kalp krizine neden olur.
Felç denilen hastalığın nedeni de beyni besleyen atardamarın tıkanarak
kan gönderememesidir ve bu hastalıktan yılda 190.000 kişi ölmektedir
Kolon ve göğüs kanseri en kötü öldürücü kanser türleridir. Yıllık ölüm
adedi 87.000 kişidir. Kolon kanserinde et yiyenlerdeki risk faktörü
vejetaryenlerinkinden iki kat daha fazla, göğüs kanserinde ise üç kat
daha fazladır. Burada konu daha karmaşıktır. Ette arsenik ile birlikte
diğer ağır metaller, bazı böcek zehirleri, "diethylstilbestrol
(DES) gibi büyüme hormonları, kanser dokuları ve virüsleri, "nitrite
ve nitrosamine" ler, "benzo(a)pyrene"ler, "malonaldehyde"
ve "methylcholan-therene gibi bir çok kanserojen madde bulunur.
Buna ek olarak mideye inen et ve hayvansal yağ, kalın barsakta kansere
neden olabilen deoxycholic aside dönüşen safra asitlerinin çok miktarda
salgılanmasına neden olur. Göğüs kanseri en çok et yiyen kadınlarda
görülmektedir ve aynı zamanda erken olgunlaşma ve prolactine hormon
artışı olmaktadır.
Et ve hayvansal yağ tüketimi bir çok diğer hastalıkların oluş-masına
da neden olur. Sıkça rastlanan ciğer ve dalak hastalıkları aşırı protein
yüklenmesi sonucunda oluşur. Etten gelen eklemlerdeki ürik asit birikimi
gut adı verilen ağrı verici sakatlıklara yol açar. Etin içerdiği yüksek
dozdaki fosfor ve protein kemiklerin kalsiyumunu tüketir, kırılmalara
eğilimini arttırır ve yaşlılarda görülen kamburlaşmaya neden olur. Yumuşak
dokularda tekrar kalsiyum depolanması mafsal iltihaplarına, deri kırışıklıklarına
ve kataraktlara neden olur.
Sonuç olarak, ette ve hayvansal yağda bulunan diğer toksit maddeler
ciddi problemler yaratmaz, ama insan vücudundaki drenci azaltır, stres
ve diğer ruhsal hastalıklara yakalanmayı artırır hatta insanı miskin
yaparlar. Bu maddeler arasında tekrar etmek gerekirse şunlar vardır;
ağır metaller ve böcek zehirleri, "trişinoz larvası"nın da
dahil olduğu pathogenic (hastalığa neden olan) organizmalar, "lactik"
gibi metabolik artık maddeler, phenolic (fenolik) ve uric asitler, üre,
adrenaline ve creatinine.
Hayvanlardaki 200 hastalığın ortalama yarısı insana bulaşabil-mektedir.
Bundan dolayı satılan etlerin denetimden geçmesinin yeterli olması olası
değildir çünkü bu çok uzun ve detaylı bir işlem gerektirir.
Tüm bu verilerden anlaşılacağı gibi vejetaryen beslenme sağlıklı yaşamak
ve ölümcül hastalıklara yakalanma riskini azaltmak açısından çok yararlıdır.
Bu tür beslenme, yaşlanma prosesini azalttığı gibi kronik ve diğer hastalıkların
yol açtığı zayıflığı ve dermansızlığı da önler, yüksek enerji verir,
dayanıklılığı artırır. Bu dayanıklılık etkisi bir çok atletik yapılı
vejetaryenlerde deneyimlenmiş ve kanıtlanmıştır.
Eti savunanlar, beslenme ve sağlık uzmanlarının bu konularla ilgili
bir düşünce birliğine varamadıklarını söylemelerine çok sevin-mektedir.
Hiç bir şey gerçekten daha yakın değildir. Geçtiğimiz son on yılda altı
kadar panelde konuyla ilgili uzmanlar eldeki kanıtları incelemek, test
etmek için çağrılmışlardı. Çok ilginç ve çarpıcıdır ki, onların bulguları,
Birleşik Eyaletler Senatörü George McGoverns'ın raporundaki beslenme
hedefleriyle ilgili kilit önerilerle benzeşmektedirler. Senatörün seçtiği
"beslenme" ve "insan ihtiyaçları" ından oluşan komitenin
yazdığı raporun benzeyen bölümlerinden bir örnek: "meyve, sebze
ve tahıl tüketimini artırmak ve et ve hayvansal yağları azaltmak."
Daha önemlisi, tersi bir sonucun oluşması için en küçük bir delil parçası
bile oluşamamıştır, Örnek: "et ve hayvansal yağ tüketimini artırmak
ve meyve sebze ve tahıl tüketimini azaltmak" gibi. Hatta et endüstrisinin
"ne güzel küçük bir besleyici paket" şeklindeki sloganı fos
çıkmıştır. Her ne kadar protein içeriği balık, peynir, fıstık ve soya
fasulyesiyle başa baş gitse de et, vücudumuza temel enerjiyi veren karbonhidratlar-dan
tümüyle yoksundur ve kemiklerin gereksinimi olan kalsiyumu çok az içerir,
vitamin miktarı da oldukça düşüktür.
Dünya açlığı:
Dünya üzerinde ortalama 800 milyon insan açlık çekmektedir. Biz çiftlik
hayvanlarımıza yeteri kadar tahıl ve bakliyat verdiğimiz zaman bile
geri kalan ürün ile bu aç insanların hayatlarını kurtarabiliriz. Amerikan
çiftçi dünyası inatla üçüncü dünya ülkelerine hayvan ürünleri ihraç
etmekle meşguller.
Profesör Dr. Alex Hershaft'ın etin zararlarıyla ilgili incelemelerinin
bir bölümünü aktarmaya çalıştım. Dünyanın dört bir yanında bu konuyla
ilgili araştırma yapan daha bir çok uzman ve doktor var.
AZ PROTEiN TÜKETiN: Bir yalan yeteri
kadar büyük ve yeteri kadar yüksek sesle söylenirse, kişiler buna eninde
sonunda inanacaktır! Yeryüzünde sağlıklı olmak için çok protein tüketilmesi
gerektiği kadar büyük bir yalan söylenmemiştir! Neden insanlar çok protein
tüketmek eğilimindedir? Bazıları daha çok enerjiye sahip olmak için,
bazıları dayanıklılıklarını arttırmak için, bazıları kemiklerini güçlendirmek
için çok protein gerektiği düşüncesindedirler. Proteinin fazlası bu
isteklere ters etki yapar.
Bir kimsenin ne kadar proteine ihtiyacı olduğunu araştırmaya çalışalım.
Kişinin en çok proteine ihtiyacı olduğu zaman nedir? Sanırım en çok
bebekken proteine ihtiyaç vardır. Anne sütünün bebeğin ihtiyacı olan
her gıdayı sağladığı bugün için kabul edilen bir gerçektir. Doğum esnasında
protein miktarı anne sütünde %2,38 oranında bulunur, altı ay sonra anne
sütündeki protein miktarı %1,2-1,6 arasında bir orana düşer. O halde
çok miktarda protein almamız gerektiği düşüncesi nereden geliyor?
Gerçekte hiç kimse ne kadar protein ihtiyacımız olduğunu kesin olarak
bilmiyor. Çeşitli araştırmalar farklı rakamlar veriyor. Bunların kesin
olmadıklarını kendileri de belirtiyor.
Günde 56 gr. protein alınması gerektiğini bildiren Ulusal Bilimler Akademisine
(National Akademy of Sciences), bu rakama nasıl ulaştığını sorduk. Gerçekte
bu rakamın 30 gr. olduğunu fakat 56 gr. olarak açıkladıklarını söylediler.
Onlar aynı zamanda fazla alınan proteinin idrar sistemini aşırı çalıştırdığını
ve yorgunluk yarattığını söylediler. Buna rağmen neden o kadar çok protein
alınmasını önerdikleri sorulduğunda cevap vermediler.
Enerji için ne kadar proteine ihtiyacımız vardır? Vücudumuz enerjiyi
nasıl kullanır? Enerji için önce meyve şekeri kullanılır, bu da sırasıyla
meyvelerden, sebzelerden ve filizlerden elde edilir. Sonra nişastadan
daha sonra da yağdan enerji sağlanır. Enerji için en son kullanılan
şey proteindir. Proteinin dayanıklılık sağladığı fikri nereden gelmektedir?
Fazla protein vücutta fazla nitrojen oluşmasına, fazla nitrojen de yorgunluğa
yol açar. Vücut yapıcılar vücutlarına protein yüklerler, fakat onların
maraton koşma yetenekleri ne durumdadır? Proteinin kemikleri sertleştirdiği
iddiası da yanlıştır. Bunun tersi doğrudur. Proteinin çok fazlası osteoporosisle
(eklem ile ilgili) sürekli ilişkiye geçer. Bu da kemiklerin yumuşamasına
neden olur. En güçlü kemikler etyemezlere aittir.
Protein sağlamak için et yememenin yüzlerce nedenini sayabilirim. Protein
metabolizmasının yan ürünlerinden bir tanesi de amonyaktır. Bu durumun
iki önemli sonucunu anlatayım: Birincisi et yüksek oranda ürik asit
içerir. Ürik asit yaşayan hücrelerin ürettiği zararlı ve artık maddelerden
birisidir. Böbrekler ürik asidi kan dolaşımından alırlar, mesaneye gönderirler.
Mesaneden de dışarıya atılır. Ürik asit çabuk ve bütünüyle kandan alınmadığından,
bunlar dokularda birikecek ve gut hastalığı ya da mesanede taş oluşmasına
neden olacaklardır. Böbreklere ne olduğunu sormayın; lösemi hastalarının
kanlarında genellikle çok miktarda ürik asit bulunmaktadır. Ortalama
bir et parçasında 14 ürik asit bulunur. Vücut bir günde ortalama yalnızca
8 ürik asidi zararsız hale getirebilir. Ete tadı veren ürik asittir.
Etten kanın alınması demek, etin lezzetini azaltmak demektir. Lezzetsiz
bir şey yemek ister misiniz?
Et, çürütücü bakteriler içerir. Kalın bağırsak bakterileri, çürütücü
bakterilerdir. Dr. Say Milton Hoffman bu durumu şöyle açıklıyor. "Hayvan
canlı olduğu sürece emici süreç, çürütücü bakterilerin kalın bağırsaklardan
hayvanın içine geçmesine engel olur. Hayvan öldükten sonra osmotik süreç
durduğu için çürütücü bakteriler kolonlardan tırmanarak dışarı çıkar
ve etin içine yerleşirler. Bu da etin yumuşamasına neden olur."
Et dinlendikçe yumuşaklığı, dolayısıyla çürütücü bakteri miktarı artar.
Diğer uzmanlar da: "Ette gübreyle aynı karakterde bakteriler vardır
ve bu bakteri sayısı bazı etlerde taze gübrede olandan daha fazladır.
Bütün etlere kesim süresinde mikrop bulaşabilir ve bu mikrop sayısı
depolama süresi arttıkça artar." görüşündedirler. Sizin yemek istediğiniz
şey bu mu?
Burada basitçe et yemezseniz sağlıklı olursunuz ya da et yerseniz sağlıklı
olamazsınız demek istenmiyor. Diğer kurallara uymayan et yemezlerden
daha sağlıklı olan, çok sayıda et yiyen kimse vardır.
"Anthony Robbins"